Pim Poppe

Managing Partner

Pim Poppe: Is tijd te goedkoop of is geld te duur?

Sta mij toe een aantal reflecties over inflatie met u te delen. Evaringen en gedachten, als consument, ondernemer, econoom en belegger. Wat vertellen statistieken en wat vertelt de echte wereld? Hoe kunnen we dat aan elkaar knopen en welke conclusies zou je kunnen trekken?

By Pim Poppe, Managing Partner / November 2023

Als consument koop ik veel diensten in. Ik doe weinig zelf, omdat ik in de ongelukkige situatie verkeer dat ik minder handig ben dan de gemiddelde loodgieter, tuinman, of schilder. Aan de andere kant verkeer ik in de gelukkige situatie dat ik als consultant of ondernemer voldoende verdien om de diensten van deze vakmensen in te kunnen kopen.

Vroeger had ik meer tijd en minder geld. Toen was ik deeltijd doe-het-zelver. Maar de laatste tien jaar heb ik steeds minder tijd en ben daardoor voornamelijk een inkoper van diensten geworden. Wat me de laatste paar jaar in toenemende mate opvalt, is niet alleen dat de prijzen stijgen, maar vooral dat de kwaliteit van de diensten daalt.

Zo hebben we leveranciers die niet terugbellen als je ze om een offerte vraagt. Leveranciers die beloven een dienst te leveren, maar op het laatste moment afzeggen en soms vind je zelfs geen leverancier die voor je wil werken. Soms laten ze een deel van het werk voor jou achter.

Soms blijkt het restaurant wegens personeelstekort gesloten op de dag dat jij wilt eten. De dienst is feitelijk niet meer te koop. Soms leveren de dienstverleners wel, maar moet jij als klant trekken en sleuren om voortgang veilig te stellen. Jij doet feitelijk de interne planning van de leverancier.

Bijna altijd ligt de reden voor de haperingen in de dienstverlening, het gebrek aan personeel, personeel dat ziek is geworden, personeel dat overwerkt is, of misverstanden door taal. Heel generaliserend: er is meer vraag dan aanbod en het aanbod wordt beperkt door personeelskrapte.

Als onderneming kopen we ook diensten in. Wijzelf hebben als leidraad dat we activiteiten die niet tot onze kerncompetentie behoren, uitbesteden en dus inkopen. Denk aan juridisch advies, financiële administratie, accounting en verslaglegging, verloning, automatisering, huisvesting, drukken, marketing, website, inkomende facturen betaalbaar maken, et cetera. Ook bij déze diensten zien we niet alleen stijgende kosten, maar ook, en dat is erger, haperende dienstverlening. Bijvoorbeeld deeltaken die je ineens zelf moet doen, te late levering, leveringsonzekerheid, foutjes die intern hersteld moeten worden en ga zo maar door.

Ook onze zakelijke dienstverleners hebben het druk. Ook zij hebben te weinig personeel en te veel klanten. Het probleem wordt opgelost door soms expres, maar meestal onbedoeld, te bezuinigen op de kwaliteit van de dienstverlening. Dat leidt tot hogere interne kosten bij de klant en dat is inflatie die je niet ziet in cijfers van het CBS en de EU.

Als statisticus kan je ook kijken naar de inflatiecijfers van het CBS en de EU. Die kan je duiden en afpellen naar deelcomponenten zoals voedsel, energie en diensten. We horen vaak verklaringen, bijvoorbeeld van de hoofdeconoom van het CBS, Peter Hein van Mulligen, over de energiecomponent en hoe die berekend wordt en over de fouten en de verbeteringen in de berekeningen. We horen daarentegen veel minder over het kwaliteitsaspect van diensten. Diensten bepalen een aanzienlijk deel van het inflatiecijfer. Corrigeren voor kwaliteit is niet makkelijk, maar wel relevant.

In mijn ogen kan de kwaliteit van een dienst minder worden doordat:

het aantal foutjes en onvolkomenheden hoger is normaal
diensten later worden geleverd dan wenselijk of contractueel afgesproken is
diensten niet meer beschikbaar zijn of niet verleend worden
de klant (onverwacht) zelf deeltaken moet verrichten die in het verleden door de dienstverlener werden verricht

Als particuliere en zakelijke inkoper van diensten heb ik het idee dat het inflatiecijfer onvoldoende reflecteert dat de kwaliteit van diensten gedaald is. Naar mijn idee is de voor kwaliteit gecorrigeerde inflatie hoger dan de gerapporteerde. Anders gezegd: ik zou bereid zijn meer te betalen voor diensten als ik weer de kwaliteit van een paar jaar terug zou kunnen krijgen.

Soms hebben we een gesprek met een leverancier, soms zijn er publieke gegevens of artikelen in de media. Zo weet ik inmiddels een beetje wat hun keuzemogelijkheden zijn:

lagere kwaliteit leveren door gebrek aan gekwalificeerd personeel
hogere lonen betalen en lagere winstmarges accepteren
hogere lonen betalen en hogere klantprijzen berekenen
potentiële nieuwe klanten direct nee verkopen
creatieve oplossingen bedenken aan de personeelskant

Als belegger zou ik mezelf de vraag stellen welke scenario’s denkbaar zijn voor inflatie op macroniveau. Neem bijvoorbeeld de inflatiescenario’s van het CPB van juni 2022 als inspiratie, of maak eigen scenario’s. Daarna zou ik me afvragen wat besturen van de bedrijven met een grote looncomponent in de kosten zullen doen in die scenario’s. Welke van de bovenstaande alternatieven kunnen en zullen ze toepassen en wat betekent dat voor het winstgenererend vermogen. Vervolgens rest de vraag wat het voor de aandelenportefeuille betekent. Een waardevolle exercitie.

More news

If our approach appeals to you and you want to know more about Probability & Partners, you can contact one of our people directly.