De inflatie leek in een lange winterslaap te verkeren en bleek ondanks alle inspanningen van centrale banken een flink decennium niet wakker te schudden. Maar daar komt verandering in. De afgelopen twee maanden hebben we gezien dat inflatieverwachtingen weer de toon kunnen zetten op de financiële markten.

En dat zal zo blijven, naar mijn mening. Als de inflatie laag blijft, zal dat de ondertoon op de markten bepalen: omhoog. Als de inflatie toeneemt, zal dat ook de ondertoon bepalen: omlaag. Ik neem een historische aanloop en bespreek een paar relevante kantelpunten voor de toekomst die zich zo’n beetje op dit moment lijken te voltrekken.

Minimaal een paar punten zullen maatgevend zijn voor de toekomst. Het is aan de lezer om de punten te wegen. Wat speelt er allemaal?

Waarom de inflatie de afgelopen veertig jaar daalde

De afgelopen veertig jaar is de rente in één vrijwel ononderbroken rechte lijn naar beneden gegaan. De rente heeft zich even afgevraagd wat de zero-lower-bound is, om vervolgens te concluderen dat deze niet bestaat. De rente is rustig door de nul gezakt en we zijn het normaal gaan vinden.

Digitalisering, verminderde onderhandelingskracht van arbeid ten opzichte van kapitaal en concurrentie uit lagelonenlanden zijn veel gehoorde verklaringen. Gemeenschappelijk thema is een drukkend effect op de kosten, een lagere kostenstijging en dus minder inflatie. De overvloedige beschikbaarheid van liquiditeiten door diverse opkoopprogramma’s van de centrale banken sinds de crisis van 2008 hebben de dalende rente versterkt.

Kortom, een ondertoon van lage inflatie en dalende rente heeft de asset markten de afgelopen decennia naar boven gedreven. Maar die opkoopprogramma’s stoppen een keer.